Wat is codependentie?
“De onderlaag van álle vormen van verslaving.”

Codependentie

De laatste vorm van verslavende relaties die ik wil bespreken is codependentie. Eigenlijk heeft codependentie een aparte positie ten opzichte van relatie en liefdesverslaving. Waar relatie en liefdesverslaving duidelijk twee vormen van verslavende relaties zijn (die weliswaar vaak in elkaar overlopen), heeft codependentie een dubbelrol. Enerzijds is het een vorm van een verslavende relatie, verslaafd aan de goedkeuring en bevestiging van andere mensen. Maar anderzijds ligt codependentie een laagje dieper in ons bewustzijn dan relatieverslaving en liefdesverslaving. Naar mijn mening is het de onderlaag van álle vormen van verslaving. Het is eerste reactie, de basis overlevingsstrategie op een onveilige hechting met je ouders of in reactie op ouders die emotioneel onbeschikbaar waren. Vanuit deze laag van codependentie kan vervolgens een (relatie)verslaving op een specifiekere manier tot uiting komen, of niet. Het kan ook zijn dat je enkel codependent symptomen vertoont, maar geen relatie, liefdesverslaving ontwikkelt. In dat geval lijd je enkel aan codependentie en ben je verslaafd aan de goedkeuring van anderen. Om het visueel te maken, zou je codependentie kunnen voorstellen als een hand. De hele hand symboliseert codependentie en de vingers aan de hand de verslavingen die daaruit voortkomen.

Ik zal zo uitgebreid terugkomen op de verschillen en overeenkomsten van de verschillende vormen en zal eerst wat meer vertellen over wat codependentie is.

De letterlijke vertaling van codependentie is ‘mede afhankelijkheid’. Het begrip is ontstaan in de jaren vijftig en werd oorspronkelijk gebruikt als benaming voor partners van alcoholisten en drugsverslaafden (hiervoor wordt nu de term co-verslaving gebruikt). Ze ontdekten dat partners van verslaafden allemaal leken te kampen met sterke gevoelens van schaamte, boosheid, pijn en verdriet. Deze gevoelens stonden in relatie tot de verslaafde die het middelpunt vormde van alle problemen in het gezin. Later ging men echter inzien dat deze gevoelens óók voorkwamen in andere disfunctionele gezinnen en dat deze gevoelens vaak blijven, ook wanneer de verslaafde partner herstelde van zijn verslaving. op het moment dat de verslaafde partner herstelde van actieve verslaving, bleef het gedrag van de partner in stand. Dit gedrag kenmerkte zich door pleasen, overmatig zorgen en verantwoordelijkheden van de ander overnemen terwijl het eigenlijk niet meer nodig was! De problematiek zat dus in de persoon zelf en was geen directe consequentie van de verslaving van de ander maar werd getriggerd door de verslaving van de ander.

De conclusie was dat codependentie een op zichzelf staande aandoening bleek. Een overlevingsstrategie. Vaak bleek dat die partner uit een gezin kwam waar verslaving of emotionele onbeschikbaarheid aan ten grondslag lagen waardoor er wel een gevoeligheid voor codependentie latent aanwezig was maar een trigger van buitenaf nodig was (de verslaafde of hulpbehoevende partner) om het gedrag tot uiting te kunnen laten komen. Zelf hanteer ik als definitie van codependentie dat het een trance is waarin je de wensen en behoeftes van een ander belangrijker maakt dan die van jezelf. Codependentie is ‘automatische piloot’ gedrag waar je zelf geen macht over hebt. Je ervaart machteloosheid als je handelt vanuit de trance van codependentie en vaak kom je er pas achter dat je vanuit die trance hebt gehandeld, wanneer het al is gebeurd. Als je toch weer ‘ja’ hebt gezegd, terwijl je ‘nee’ bedoelde. of als je toch weer iets voor iemand hebt gedaan uit schuldgevoel. Als je in de trance raakt waarin je de wensen en behoeftes van een ander belangrijker maakt dan de behoeftes en wensen van jezelf, onderneem je niet meer met je volle verstand een actie. Je handelt vanuit het zogenaamde kind bewustzijn waardoor je niet meer vanuit je volwassen bewustzijn kunt reageren. Codependent gedrag is niet altijd gerelateerd aan liefdesrelaties maar kan zich ook manifesteren in de ouder kind relatie, op de werkvloer of in vriendschappen.

Kenmerken en symptomen van codependentie

Codependentie heeft een aantal kenmerken en symptomen die typerend zijn, Pia Mellody, een Amerikaanse autoriteit op het gebied van codependentie, verdeelt deze symptomen onder in primaire en secundaire symptomen. De primaire symptomen van codependentie tasten de relatie met het zelf aan terwijl de secundaire symptomen ontstaan uit de primaire symptomen en de relatie tussen jou en anderen beschadigen.

Wat zijn de primaire kenmerken?

De primaire kenmerken die dus de relatie met jezelf aantasten zijn dat:

  • Je moeite hebt met een gezond gevoel van eigenwaarde;
  • Je moeite hebt met grenzen stellen;
  • Je emotioneel bewustzijn beschadigd is;
  • Je het moeilijk vindt om je te uiten op een beheerste manier;
  • Je behoeften en wensen ondergeschikt maakt aan die van de ander;

Uit deze primaire kenmerken, vloeien secundaire kenmerken voort die je relatie met anderen aantast, namelijk dat:

  • Je negatieve controle uitoefent op anderen, of dat je je door anderen laat controleren;
  • Je rancune en wrok koestert;
  • Je spiritualiteit beschadigd is;
  • Je verslavingen en ander compulsief (dwangmatig) gedrag vertoont;
  • Je problemen met intimiteit hebt, het geven en ontvangen is uit balans.
Binding
codependentie

Automatisch piloot gedrag waarin je de wensen en behoeften van de ander belangrijk maakt dan die van je zelf

Codependentie is aangeleerd gedrag en dus ook weer af te leren.

traumabinding
favicon

Klanttevredenheid

Christel Pol

Het was mij een waar genoegen om aan dit  “kleine meesterwerk” van Claudia Krumme mee te mogen lezen. Een van de weinige boeken die het hele spectrum van relatieverslaving, liefdeverslaving en co-dependentie zo helder en herkenbaar beschrijft! Met bovendien praktische toepassingen. Dit boek is een mooie aanvulling op mijn eigenwerkwijze als Psychodynamisch therapeut. De zienswijze sluit naadloos aan op mijn manier van werken vanuit mijn eigen levens ervaring. “Het zou zomaar vele levens een stuk gelukkiger kunnen maken.” Warme groet, Christel Pol

Ellen V

Licht en bevrijd Wat ben ik blij dat Claudia op mijn pad is gekomen. Ik ben dankbaar voor de eerlijke, duidelijke en liefdevolle begeleiding naar het ontwikkelen van zelfliefde en het herkennen van de valkuilen om niet WEER in een destructieve relatie te stappen. Doordat ik nu duidelijk de schade uit mijn jeugd en tekort aan liefde onder ogen zie, begrijp ik mezelf en mijn gemaakte keuzes nu en kan ik het door middel van o.a meditatie een plekje geven. Ik voel me licht en bevrijd. Dank Claudia? Liefs, Ellen V

Goede handvaten

Tevreden met de bereikbaarheid, de communicatie en de duidelijkheid omtrent afspraken. In mijn geval een uitdaging om vooraf het kostenplaatje duidelijk te hebben met verzekeraar/eigen risico, en juist daar is heel fijn en duidelijk over gecommuniceerd. Dit maakte het voor beide partijen vooraf een duidelijk verwachtingspatroon, en daardoor achteraf ook een goed gevoel over het noodzakelijke achter het traject. De gesprekken in het traject met regie behandelaar waren prettig, en de gesprekken en het lichaamswerk met de behandelaar waren voor mij een enorm goede klik! Dit heeft mij goede handvaten gegeven om zelf op voort te kunnen gaan in mijn herstel proces, en een goed inzicht op de tools die ik al in mijn bezit had.

Geen afscheid maar een nieuw begin

Met pijn in het hart, heb ik net de laatste groepsdag van het jaartraject bij Claudia, achter de rug. Ik beschouw het niet als het eind, maar eerder als een nieuw begin. Wat een waardevol traject. De theoretische online lessen, absoluut noodzakelijk om te begrijpen waar je in zit. De groepsdagen, niet alleen waardevol, maar zeker de vriendschappen die je er aan overhoudt. En uiteraard ook de individuele sessies. Theorie is niets zonder voelen, en ook voelen heeft theorie nodig. Ik ben dankbaar en blij dat ik voor het jaartraject heb ingetekend, omdat ik die tijd ook echt nodig had. Het is een heel proces. Aanvankelijk laat je maar toe wat je kan toelaten.Omdat we meester zijn in het uit de weg gaan van onze oude kindpijn. Het bewust worden daarvan is een hele weg. Dan weer een stukje theorie en dan weer een stukje ervaren en doorvoelen. Om al zo de puzzel, de blauwdruk van je eigen leven te leren kennen. Het gaat echt om het leren kennen van jezelf. De moed en het lef hebben om je niet langer afhankelijk te maken van de liefde en erkenning van een ander. Voor ik aan dit traject begon, had ik nog nooit van de begrippen codependentie en relatieverslaving gehoord. En ik heb lang, zoals dat bij elke verslaving hoort, in de ontkenning gezeten. Maar gaandeweg laat je meer en meer stukken van jezelf toe. Ga je de communicatie met jezelf aan, worden je kindtrauma’s zichtbaar, en kan je jezelf gaan helen. Belangrijk in dit heel traject is dan ook, de herhaling van de lessen. En gelukkig kan dat, omdat je levenslang toegang hebt. In het begin, laat je maar toe wat je op dat moment aankan. Later op je weg, bij herhaling van een les, hoor je net weer andere dingen en kan je weer een stapje dieper herstel toelaten. Ik kan nu voelen wanneer ik in mijn trance schiet. “Trance” , was eerst een theoretisch begrip voor me maar nu kan ik duidelijk voelen, dat als de ander zich niet goed voelt , er als het ware een energie uit mij stroomt naar de ander, en ik onmiddellijk de pijn daar wil weghalen. Ik ben dan volledig weg van mezelf. En ik verwar dit zelfs met liefde. Doordat ik denk dat ik liefde voel voor de ander, geraak ik op die manier verstrikt in een ongezonde relatie. Want ik heb mezelf verlaten om voor de ander te zorgen. En paradoxaal genoeg ,omdat ik mezelf verlaten heb, verwacht ik van de ander dat hij of zij me weer heel laat voelen. Ik ervaar meer en meer dat de sleutel tot zelfbevrijding ligt in het verbinden met mezelf. In die diepe verbinding, vind ik mijn kracht terug. Los van de ander. Los van de afhankelijkheid. Ik wens jullie allen een mooi proces toe. Hartelijk dank Claudia Krumme, voor de liefdevolle begeleiding. Liefs Rita

Karin

Uit nieuwsgierigheid aangemeld en dit slaat in als een bom.. Voor het eerst voel ik dat ik iets kan met al deze confronterende informatie. Groetjes, Karin

Ervaring Zomerpakket

ik vond het zomerpakket één van de meest waardevolle pakketten in persoonlijke ontwikkeling dat ik al heb doorlopen. Zeer aanvullend aan het boek. De video's zijn verdiepend. Je begint alle samenhangen te zien. ik ben al lang bezig met persoonlijke ontwikkeling maar codependentie en relatiepatronen was iets waar ik overheen heb gekeken. Ik heb alle woorden ingeslikt bij wijze van spreken en waar je eerst soms denkt dat is niet zo van toepassing op mij stel ik later vast dat er heel veel van toepassing is op mij. Bijv. emotioneel bewustzijn zei me in het begin minder maar snap nu inderdaad dat mijn grenzen niet duidelijk waren of zijn.   Dit heeft mijn kijk op relaties definitief veranderd. Het is fundamenteel voor begrip over onze dagelijkse omgang met mensen en partners natuurlijk in het bijzonder.   Persoonlijk heb ik nog een weg af te leggen. Ik ervaar inderdaad dat als je bewust stopt met een overlevingsstrategie dat je die pijn voelt. Ik snap dat dit inderdaad een 'relatieverslaving is". De neiging tot herval is groot en je moet inderdaad stoppen/onthouden om het patroon te doorbreken. Comfortabel worden met het oncomfortabele is een uitdaging omdat je die pijn/angst voelt en er van af wilt. Het innerlijk kind-werk en meditaties kunnen daarbij helpen maar snap dat het ook tijd nodig heeft. Je pijn niet uitbesteden aan een strategie, zelfliefde is actie.   Mijn keuze is gemaakt: ik wil geen relaties meer met emotioneel onbeschikbare partners en zelf is er werk aan de winkel. Nu vooral door bewustwording. Ik wil er mij nog steeds verder in verdiepen.   Bedankt en zeer waardevol. Angelique

Hennie

Eindelijk een duidelijk en compleet boek, ik las het in één ruk uit en heb nog noot zoveel aantekeningen gemaakt. Herkenning, erkenning, veel aha's en ook confrontatie. Claudia, je noemt de dingen gewoon zoals ze zijn en neemt geen blad voor de mond. Dankzij dit boek heb ik eindelijk inzicht gekregen in mijn relaties en ben ik dit intussen verder aan het uitspitten bij een psychologe. Dankjewel! Groetjes, Hennie

Mereym

Since the 'Reclaim your breath' seminar in October a lot of things changes in my life positively. Many thanks for introducing the transformational breath to me in a very comfortable and professional seminar.

Zeer veranderend en bepalend voor mijn toekomst

Wil jullie allen van harte bedanken voor de mogelijkheid die ik heb gekregen om aan dit mooie traject en deze mooie sessies deel te nemen. Met name dank aan Claudia dat je dit mogelijk hebt gemaakt en uiteraard zonder de klik en de goede zorg van Leslie Stoel had ik dit ook niet zo goed en transformerend doorlopen. Dank jullie wel, dit was zeer veranderend en bepalend voor mijn toekomst.                                                                                         Sandy

Ria

Mijn gevoelens en mijn overlevingsstrategieën mogen er zijn Na mijn scheiding dacht ik, oke, ik heb van mijn fouten geleerd, moet ik in volgende relatie op letten. Ik had een verslavend contact nodig om te leren dat ik serieus dieper op mijn eigen gedrag in moest gaan en moest leren hoe ik dit kon veranderen, wilde ik niet weer zoiets meemaken. Eerst het nodige op internet gelezen, daarna logischer wijs een coach gezocht in de buurt die verstand heeft van de problematiek relatie verslaving. Helaas voelde ik me in dit contact niet prettig, dus verder gezocht. Het mooie is dat Claudia webinars geeft waar je gratis aan mee kunt doen. Dat gaf mij de gelegenheid om haar eerst te horen en zien zonder dat ik ergens aan vast zat, want bij de vorige coach was ik natuurlijk met een rotsmoes weggegaan. Ook sprak het mij aan dat Claudia noemt dat ze je op een liefdevolle, strenge manier begeleid. Liefdevol, tja, dat woord gebruik ik zelf niet gauw, Streng, oei, krijg ik op mijn donder, Maar beide woorden spraken mij aan, omdat ik begreep wat ze bedoelde. Ik ben er voor je, maar spreek je ook aan als dat nodig is. En dat is precies wat ik zoek/zocht, begrip, want ja, ik vind het ook fijn om af en toe “gepamperd ” te worden. maar ik vind het ook fijn als mijn gedrag benoemd word, anders leer ik er niets van en dan heb ik er niets aan. Claudia doet dat op een duidelijke manier, ik mag mijn eigen mening en overtuigingen hebben, zij blijft bij de hare en dat vind ik fijn. Ik ben begonnen met de online training, die ik voor mijn gevoel niet serieus heb gedaan. Vond het vaak moeilijk om voorbeelden te bedenken bij de opdrachten en stelde dit vaak uit, komt wel. Wel heb ik in deze training geleerd hoe mijn afweer-mechanismes werken en werden ze benoemd. Op het moment dat ik las over de trance, valse hoop, romantische illusie, herkende ik meteen wat er werd bedoelt. Alleen had ik nooit bedacht dat deze mechanismes mij in ongezonde contacten bracht en dat ik hierin iets kon veranderen. Geen idee dat ik er invloed op uit kon oefenen, los van goede voornemens. Verder heb ik individuele gesprekken met Claudia om dingen uit te diepen. Momenteel volg ik EMDR bij Claudia. Wat ik vooral fijn vind bij Claudia is dat er nooit een waarde oordeel is welke negatief gedrag ik ook aan haar vertel. Ook niet over gedrag van anderen. En wat ik bijzonder vind, is dat ze altijd de juiste oefening weet wat ik nodig heb op dat moment. Ze laat de regie bij mij, maar geeft sturing hoe we daarmee aan de slag gaan, dat is heel fijn. Claudia laat alles bij jezelf, neemt niets over, maar staat wel naast je. Dat is erg belangrijk, want het helpt me niet als iemand me niet zelfstandig laat zijn, maar het alleen uitvogelen lukt momenteel ook niet, dus haar hulp hierbij is fijn. Wat ik vooral geleerd heb, bedacht ik me gisteren dat ik eerst tegen mijn afweer-mechanismes “vocht”, ze afwees, maar ze mogen er nu zijn en door ze er te laten zijn, worden ze milder. Dit zelfde geld voor mijn gevoelens, in plaats van ze af te wijzen, mogen ze er zijn, hoe kinderachtig soms ook. Verder is het fijn dat Claudia de tijd naar beneden afrondt, leuk voor de portemonnee, maar geeft ook een fijn gevoel dat het bij een hulpverlener niet alleen om geld verdienen gaat. Ik vond hulpverlening in het begin een noodzakelijk kwaad, maar zie het nu als een cadeautje aan mijzelf. Groetjes, Ria